Ακόμα και οι πιο θαρραλέοι σκύλοι μπορεί να στρεσαριστούν από τα πυροτεχνήματα, τη δυνατή μουσική ή τη φασαρία του κόσμου την Ανάσταση ή την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Μάλιστα, σε ημέρες που παρατηρούνται πολλά βεγγαλικά ή έντονες καταιγίδες σημειώνονται οι περισσότερες εξαφανίσεις σκύλων, καθώς πολλά σκυλιά τρομοκρατημένα και σε κατάσταση πανικού φεύγουν από το σπίτι τους. Για να γίνει κατανοητό το ποσοστό των ζώων που επηρεάζονται, αναφέρουμε ότι σύμφωνα με μια δημοσκόπηση που έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 62% των κηδεμόνων σκύλων και το 54% των κηδεμόνων γάτας που ρωτήθηκαν, δήλωσαν ότι το ζώο τους έδειξε σημάδια πανικού κατά τη διάρκεια ρίψης πυροτεχνημάτων.
Γιατί ένας σκύλος μπορεί να φοβάται τα πυροτεχνήματα ή άλλους δυνατούς ήχους;
Ένας σκύλος μπορεί να αποκτήσει υπερευαισθησία στους ήχους, που εκδηλώνεται με φοβία ή εκδήλωση πανικού, για διάφορους λόγους:
- Προηγούμενες τραυματικές εμπειρίες: Σκύλοι που σε κάποια φάση της ζωής τους υπέστησαν βία ή βασανισμό, αναπτύσσουν γενικότερα φοβίες σε έντονα ερεθίσματα, ένα εκ των οποίων είναι οι ισχυροί ήχοι.
- Μη εξοικείωση με δυνατούς ήχους: Κουταβάκια που τους πρώτους μήνες της ζωής τους δεν ήρθαν σε επαφή με δυνατούς ήχους, μπορεί αργότερα, ως ενήλικα πλέον ζώα, όταν εκτεθούν σε έντονους ήχους, να πανικοβληθούν, καθώς είναι κάτι άγνωστο για αυτά.
- Γενετική προδιάθεση: Κάποιοι σκύλοι έχουν μια κληρονομική ευαισθησία στους ήχους. Έτσι, εάν γνωρίζετε ότι τουλάχιστον ένας από τους γονείς από το κουταβάκι σας αντιδράει στις καταιγίδες και άλλους θορύβους, περιμένετε ότι και το ζωάκι σας πιθανώς θα αντιδράει με παρόμοιο τρόπο.
Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, η ευαισθησία στους δυνατούς ήχους μπορεί να είναι ένδειξη μιας παθολογικής κατάστασης, π.χ. σε ζώα με ωτίτιδες. Ακόμα, η υπερευασθησία σε δυνατούς θορύβους που μπορεί να εμφανιστεί σε ηλικιωμένους σκύλους είναι πιθανότερο να σχετίζονται με ιατρικές παθήσεις, όπως πόνο, φθίνουσα νευρολογική λειτουργία, ενδοκρινικές διαταραχές, κλπ. Στις περιπτώσεις αυτές το ζώο θα πρέπει οπωσδήποτε να ελεγχθεί από κτηνίατρο.
Συμπτώματα υπερευαισθησίας σκύλων στους δυνατούς ήχους
Τι θα δείτε όμως στο σκυλάκι σας σε περίπτωση εμφάνισης έντονης αντίδρασης ή φοβίας σε κάποιο θόρυβο; Αυτά είναι τα πιο κοινά συμπτώματα:
- έντονη σιελόρροια
- τρέμουλο
- γρήγορη αναπνοή
- ταχυκαρδία
- ελαφρύ γάβγισμα, σαν παράπονο
- τάση να κρυφτεί
- υπερδιέγερση
- προσπάθεια διαφυγής
- αυτοτραυματισμό λόγω πανικού
Τι πρέπει να κάνετε αν αναμένετε δυνατούς θορύβους;
Σε περίπτωση που ξέρετε ότι θα υπάρχουν έντονοι θόρυβοι (π.χ. πυροτεχνήματα λόγω κάποιας γιορτής ή κάποια έντονη καταιγίδα), είναι καλό να κάνετε κάποια προετοιμασία για να αποφύγετε δυσάρεστες εκπλήξεις:
- Μην αφήσετε το κατοικίδιό σας να βγει στην αυλή ή στο μπαλκόνι την ώρα που αναμένετε κάποιο δυνατό θόρυβο. Τα ζώα τρομάζουν και μπορεί να κάνουν σπασμωδικές κινήσεις, με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα αυξημένος ο κίνδυνος της πτώσης και του τραυματισμού.
- Βεβαιωθείτε ότι όλες οι πόρτες και τα παράθυρα είναι καλά κλειστά. Εάν είναι δυνατόν, φροντίστε ώστε ο σκύλος σας να μην έχει πρόσβαση σε πόρτες που οδηγούν έξω, ειδικά όταν άνθρωποι μπαίνουν ή βγαίνουν έξω από το σπίτι.
- Μπορείτε να βάλετε κλασική ή άλλου είδους μουσική σε μια μεσαία ένταση, ή να ανάψετε την τηλεόραση, ώστε ο ήχος της να καλύψει κάπως τους δυνατούς ήχους.
- Δώστε στον σκύλο σας ένα παιχνίδι ή ένα ειδικό κόκαλο για να μασουλήσει και να απασχοληθεί.
- Αν το ζώο σας φοβάται και δείχνει ότι θέλει να καθίσει δίπλα σας, αφήστε το. Μαζί σας αισθάνεται ασφάλεια. Η παρουσία σας είναι δυνατό να το ανακουφίσει, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, από τον φόβο του. Ωστόσο, μην αλλάξετε τη συμπεριφορά σας απέναντί του κατά τη διάρκεια των δυνατών ήχων, γιατί αυτό θα το αγχώσει και θα το συγχύσει. Συμπεριφερθείτε όπως θα συμπεριφερόσασταν φυσιολογικά.
- Αν το ζώο σας προτιμάει να κρυφτεί, δημιουργήστε του μέσα στο σπίτι ένα “καταφύγιο”, όπως ένα τραπέζι που το έχετε καλύψει με μια κουβέρτα ή βάλτε ένα μαξιλάρι και μια κουβέρτα κάτω από το κρεβάτι σας και αφήστε το να κρυφτεί εκεί, αν το προτιμάει. Αν θέλετε μπορείτε να βάλετε και κάποιο δικό σας ρούχο, που θα έχει τη μυρωδιά σας και θα κάνει το ζώο σας να αισθάνεται ασφάλεια.
- Αν ο σκύλος σας δεν θέλει να κρυφτεί, μην τον περιορίσετε σε έναν κλειστό χώρο, γιατί μπορεί να πανικοβληθεί και να τραυματιστεί στην προσπάθειά του να βγει από εκεί.
- Σε καμία περίπτωση μην μαλώσετε το ζώο σας αν κάνει κάποια ζημιά εξαιτίας του πανικού του, ιδιαίτερα αν λείπετε από το σπίτι την ώρα των δυνατών ήχων. Αυτό θα του προκαλέσει τραυματική εμπειρία και την επόμενη φορά η αντίδρασή του σε κάποιο δυνατό ήχο θα είναι ακόμα πιο έντονη.
Σήμερα, αυξάνεται η τάση σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες για χρήση αθόρυβων πυροτεχνημάτων. Τα «σιωπηλά» πυροτεχνήματα μπορούν να αποδώσουν τα ίδια χρώματα, αλλά χωρίς τα τρομακτικά ντεσιμπέλ και τις τρομακτικές εκρήξεις που συνήθως φαίνονται στον νυχτερινό ουρανό.
Μπορεί να θεραπευτεί η φοβία των σκύλων σας για τους δυνατούς θορύβους;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει, με τη βοήθεια πιθανώς του κτηνιάτρου σας, είναι να αποκλειστούν τυχόν σημαντικές συναισθηματικές ή σωματικές αιτίες για τη φοβία του σκύλου σας.
Αν το πρόβλημα είναι ψυχολογικό, η χρήση φερομονών στον χώρο μπορεί να βοηθήσει. Οι φερομόνες είναι ορμόνες που παράγονται από διάφορα μέρη του σώματος των σκύλων και ενώ δεν έχουν κάποια επίδραση στους ανθρώπους, στα σκυλιά δρουν με χημικό τρόπο, προκαλώντας ένα αίσθημα ασφάλειας. Επίσης, με παρόμοιο τρόπο δρουν και κάποια συμπληρώματα με μορφή χαπιών. Και αυτά αυξάνουν τα επίπεδα συγκεκριμένων ορμονών – που έτσι και αλλιώς παράγονται από τον οργανισμό- και δεν αφήνουν το ζώο να αγχωθεί, χωρίς όμως να του προκαλούν καταστολή.
Επίσης, βραχυπρόθεσμη ανακούφιση μπορεί να προσφέρουν στο ζώο σας και μερικά ήπια χαλαρωτικά φάρμακα – διαθέσιμα με ιατρική συνταγή από τον κτηνίατρό σας. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει αγχολυτικά, αντικαταθλιπτικά και ηρεμιστικά για την ανακούφιση του σκύλου σας από την παραλυτική επίδραση του φόβου.
Τέλος, πρόσφατα έγινε διαθέσιμη μια αγωγή με τη χρήση ενός φαρμάκου σε μορφή γέλης (gel), η οποία μπορεί ακόμη και να θεραπεύσει κάποιες από τις φοβίες. Το φάρμακο τοποθετείται μέσα στη στοματική κοιλότητα πάνω στα ούλα του σκύλου. Είναι σημαντικό το συγκεκριμένο προϊόν να τοποθετείται όταν το ζώο είναι ήρεμο – πριν δηλαδή εκδηλώσει οποιαδήποτε συμπτώματα. Το φάρμακο “δεν επιτρέπει” στο ζώο να αγχωθεί όταν ακούγονται οι δυνατοί ήχοι και έτσι “μαθαίνει” ότι αυτός ο θόρυβος δεν του προκαλεί κακό.
Ο κτηνίατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει για να επιλέξετε την καλύτερη λύση για το ζώο σας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το φάρμακο πρέπει να χρησιμοποιείται για μικρό χρονικό διάστημα, εκτός και αν γίνει δυνατή η καταπολέμηση της φοβίας. Όπως προείπαμε, στις περισσότερες περιπτώσεις, η θεραπευτική αγωγή αποτελεί μια προσωρινή λύση και είναι καλό να συνδυάζεται με τις φερομόνες, αλλά κυρίως με ψυχολογική υποστήριξη του ζώου σας.
Αν η φοβία σχετίζεται με ένα ακραίο συναισθηματικό πρόβλημα, π.χ, αν έχετε ένα ζώο το οποίο έχετε διασώσει από κάποιο καταφύγιο και το οποίο πιθανώς έχει υποστεί κάποια σοβαρά ψυχολογικά τραύματα πριν καταλήξει εκεί, τότε πιθανώς θα χρειαστείτε τη βοήθεια κτηνιάτρου εξειδικευμένου στη συμπεριφεριολογία.
Σε περιπτώσεις ιατρικών παθήσεων ο σκύλος σας θα πρέπει οπωσδήποτε να ελεγχθεί από κτηνίατρο, για την αντιμετώπιση της παθολογικής κατάστασης.
